Inleiding
De Gemeente Den Haag wil datagedreven werken* en voorziet voor de toekomstige doorontwikkeling van de stad en het uitvoeren van haar publieke taken een hoge mate van afhankelijkheid van Smart City-diensten die gepaard gaan met een grote vraag naar connectiviteit, sensoren, data en elektriciteit. Dit vraagt de realisatie van een specifiek voor deze doeleinden aan te leggen Integraal systeem dat een fijnmazig connectiviteitsnetwerk met stadsbrede dekking faciliteert, een “digitale infrastructuur”. Onder datagedreven werken wordt verstaan: besluitvorming en sturing op basis van feiten, cijfers en zintuigelijke waarnemingen. In organisaties waar datagedreven wordt gewerkt worden beslissingen genomen op basis van feiten en cijfers en niet op basis van vooringenomen voorkeuren of ongefundeerde meningen.
Data speelt een cruciale rol binnen het Living Lab Scheveningen. De digitale infrastructuur biedt ruimte voor toepassingen voor verkeersmanagement, het meten van de kwaliteit van de leefomgeving, veiligheidstoezicht, commerciële en informatieve i-diensten etc. Deze toepassingen zijn voor het grootste deel gebaseerd op data.
Binnen het lopende project Living Lab Scheveningen onder het programma ‘Smart City The Hague’ is de behoefte geuit om binnen de systeemarchitectuur voor de sensoren en verbindingen een architectuur en bijbehorende ontwerpbesluiten op te stellen voor een datahub. Dit document beschrijft de geldende data-architectuur en beschrijft de ontwerpbesluiten. De ontwerpbesluiten zijn in dit geval ook spelregels voor het inwinnen en toepassen van data in de openbare ruimte. Het doel van deze architectuur is om een dataplatform te faciliteren binnen het project Living Lab Scheveningen t.b.v. de Smart City-experimenten.
Management samenvatting
Deze management samenvatting bevat een aantal cruciale uitgangspunten (besluiten) die verder in het document worden beschreven. Doel van de onderstaande tabel is om deze uitgangspunten expliciet te maken.
| Nr | Besluit | Motivatie |
|---|---|---|
| 1 | Gedeeld, tenzij. | Er worden drie soorten data onderscheiden: open, gedeeld, gesloten. Open data is onder meer openbaar, gratis, auteursrechtvrij en bekostigd uit publieke middelen. Gedeelde data is eigendom van de partij die de data genereert en wordt onder financiële of procedurele afspraken gedeeld met andere partijen. Gesloten data kan niet gedeeld worden wanneer deze bijvoorbeeld vertrouwelijk is of persoonsgegevens bevat. Met de digitale infrastructuur van het Living Lab Scheveningen wordt een publiek toegankelijk (open access) systeem gecreëerd. Dit principe geldt naast de fysieke infra ook door de data. Een model waarbij het gebruik van de data niet gekoppeld is aan het produceren van de data. Gedeelde data biedt meer mogelijkheden om toepassingen te creëren over de verschillende silo’s (parkeren, veiligheid, milieu etc.) heen. Gedeeld tenzij, open waar mogelijk, is daarom het geldende principe. Voor de ‘tenzij’ worden de richtlijnen van het Ministerie van BZK gevolgd. Met dit uitgangspunt wordt bewust afgeweken van de staande beleidskaders. De ervaringen van Living Lab Scheveningen zullen worden gebruikt om de beleidskaders waar nodig bij te stellen zodat die optimaal aansluiten bij de publiek-private samenwerkingsverbanden in de stad. |
| 2 | Implementatie generiek domein voor data. | Er wordt een ‘data ecosysteem’ ingericht voor de opslag en distributie van data. Voor het generieke domein gelden consistentie financiële en procedurele spelregels. Voor het verplicht gebruik van het generieke domein wordt aangesloten bij de beoordeling of de betreffende gegevens open, toegankelijk of gesloten zijn. |
| 3 | Koppeling met dataplatforms van derden voor geaggregeerde en geanonimiseerde data uit het LLS. | Data, verzameld in de digitale infrastructuur van het LLS, wordt niet in alle gevallen via het LAN/WAN naar het generieke domein verstuurd. Er is ook een mogelijkheid dat de data afkomstig is uit het dataplatform van de eigenaar van de dataproducent. Dit vraagt om een koppeling tussen platforms en afspraken over bij voorbeeld het aggregeren en anonimiseren van data. |
| 4 | Dataprincipes. | De ‘Principes voor de digitale samenleving’ van de VNG worden in het Living Lab Scheveningen toegepast. Daarnaast is het integrale beleidskader data, privacy, security en informatiebeheer van toepassing en is de gemeentebrede datastrategie leidend. |
| 5 | Beheerder datamarktplaats. | Het platform wordt beheerd door een ‘Urban Operator’ die werkt onder de spelregels van de gemeente. |
| 6 | Taxonomie opstellen. | De eigenaar van de dataproducer dient de definities vast te leggen in de metadata. Er wordt naar gestreefd vooraf taxonomie op te stellen van de verschillende data die wordt verzameld in de digitale infrastructuur. |
| 7 | Verantwoordelijkheid kwaliteit bij eigenaar bron. | De eigenaar van de bron van de data moet de kwaliteit van de data specificeren in de metagegevens en garanderen dat de kwaliteit binnen deze grenzen blijft. De marktmeester ziet hier op toe. |
| 8 | Volgen privacywetgeving en -kader bij data-aggregatie en –combinatie. | Ook bij het combineren van data blijft gerelateerde wet- en regelgeving (onder andere Algemene Verordening Gegevensbescherming) van kracht. |
| 9 | Inrichten sensorenregister. | Er wordt een registratie ingericht (‘sensorenregister’) waarin wordt geregistreerd welke sensoren aanwezig zijn, op welke locatie, welke data wordt verzameld en met welk doel. Ook wordt aangegeven welke data niet tot de scope van de sensor behoort. |