Het is niemand ontgaan, de samenleving zit in een spagaat van energiecrisissen. Enerzijds de lang bekende en benodigde verduurzaming, anderzijds de recente druk van stijgende prijzen op het welzijn van de samenleving. Kan een duurzame transitie worden gemaakt waarbij de baten van deze transitie ook terechtkomen bij huishoudens die doorgaans niet kunnen investeren in verduurzaming? Een houdbaar model, dat niet afhankelijk is van subsidies, waarbij lokaal eigenaarschap en eerlijke verdeling de boventoon voeren.
Energierechtvaardigheid werd begin 2022 vastgesteld als een van de gezamenlijke leerdoelen in de Exploratie Strategie Slimme Energie. Deze strategie is ontworpen door het Expertisecentrum Digitale Innovatie en Smart City, samen met de afdeling Energietransitie van de gemeente Den Haag. De input kwam van een diverse groep belanghebbenden, zowel binnen als buiten de gemeente.
Via het Startup in Residence programma is een traject gestart, waarbij een challenge is opengesteld voor startende bedrijven om met nieuwe concepten deze opgave te helpen oplossen. Uit zeven inzendingen heeft een multidisciplinaire jury een winnaar gekozen. Deze winnaar ontving een geldbedrag om het product te ontwikkelen en testen in samenwerking met de gemeente.
Het doel van deze use case is om te testen hoe de energietransitie eerlijker kan verlopen, zodat meer mensen de kans krijgen om deel te nemen en te profiteren. De nadruk ligt op het toegankelijk maken van duurzame energie voor financieel kwetsbare huishoudens. Hiervoor worden twee experimenten uitgevoerd:
Uiteindelijk is het doel om de energietransitie inclusiever, eerlijker en socialer te maken, waarbij iedereen actief kan deelnemen en profiteren.
Het belangrijkste leerdoel is ‘energierechtvaardigheid’. Samen met de juiste partners wordt geleerd hoe de energietransitie eerlijker en inclusiever kan verlopen. Praktische ervaring ontstaat door financieel kwetsbare huishoudens direct te betrekken bij duurzame energieprojecten, bijvoorbeeld door hen mede-eigenaar te maken of opbrengsten rechtstreeks op hun energierekening te laten landen.
Daarnaast verkennen sociale en organisatorische structuren, zoals energiecoöperaties binnen VvE’s, hoe ze kunnen bijdragen aan deze doelstelling. Het inzichtelijk maken van de sociale en praktische uitdagingen speelt hierbij een belangrijke rol. Deze ervaringen dragen bij aan kennisontwikkeling over effectieve samenwerking tussen gemeenten, energiecoöperaties en bewoners. Door deze integrale aanpak ontstaat meer draagvlak voor de energietransitie, waardoor uiteindelijk meer mensen kunnen deelnemen en profiteren van duurzame energie.
Interesse in meer informatie over Energierechtvaardigheid? Neem dan contact op met Ricardo de Roos (ricardo.deroos@denhaag.nl) of e-mail een algemene vraag naar het Living Lab Scheveningen via smartthehague@denhaag.nl.